علم آمار و تسلط بر آن با فراگیری نرم افزاری مثل SPSS دو مبحث کاملاً متفاوت است. متأسفانه می بینم در مراحل پایانی تحقیق و پایان نامه‌ها، دانشجویان کتابی را در دست می‌گیرند و طبق راهنمایی آن گزینه‌های مختلف نرم افزار را آزمایش می‌کنند و نتایجی را گزارش می‌دهند. این در حالی است که در انجام پایاننامه و داده برداری دقت بسیاری کرده اند اما انتخاب نادرست روش آماری، نتایج را به کلی تغییر می‌دهد.
شاید یکی از مشکلات، عدم ارتباط به موقع با مشاورین آمار و مشغله زیاد آنهاست. از طرفی نرم‌افزارها هم امکانات بیشتری را در اختیار کاربر قرار می‌دهند که به ما اعتماد به نفس بیش از حد می‌دهد. حتی در مورد محاسبه حجم نمونه، اگر نرم افزار GPower بدون اطلاع از روشهای محاسبه استفاده شود، نتایج نادرستی می دهد. به هر حال شاهد چاپ تحقیقات زیادی هستیم که نتایج آنها قابل اطمینان نیست یا بعضاً اشتباه است.
امیدوارم موضوع آمار از همان ابتدای تحقیق، از هر لحاظ به درستی دیده شود.
برای اطلاع از کتابهای مفید آماری به این نوشته مراجعه نمایید.
موضوع دیگر این است که در پایان نامه ها، به آمار بیشتر به عنوان یک ابزار پیش پا افتاده در حد بررسی داده‌ها نگاه می شود که بعد از پروپوزال در مورد آن بیشتر فکر خواهد شد! اما آمار به عنوان یکی از شاخه های علم ریاضی بسیار فراتر از آزمون تی یا تحلیل واریانس است. با بکاربردن روشهای عمیق آماری که کمتر شناخته شده هستند، حتی می توان سئوالات یک پایان نامه را از ابتدا عمیق تر و متفاوت طراحی کرد.
در مورد موضوعات مهم آماری که هم جالب بوده اند و هم مهم که مجبور شده ام آنها را یاد بگیرم، ارائه هایی داده‌ایم که ضبط شده است و آنها را در قسمت علم آمار از لینک کلیپ های آموزشی می توانید ببینید. شاید افرادی که مرا نمی شناسند با دیدن این موارد فکر کنند که رشته من آمار است، اما برعکس! تولید این کلیپ ها بخاطر این بوده که موضوع را بلد نبودم، رفتم یاد گرفتم و یادگیری خودم را با دیگران به اشتراک گذاشتم!
با تشکر از مطلب بسیار مفیدی که در سایت به اشتراک گذاشته شده است.
بنظر میرسد با بالاتر رفتن مقاطع تحصیلی دانشجویان و همچنین با توجه به تغییر رویکرد جامعه به سمت پژوهش محور شدن دوره های آموزش عالی، نیاز به یادگیری علم آمار هر روز بیشتر از گذشته ضرورت می یابد. البته در رشته های پزشکی نظیر توانبخشی، اگر سرفصل دروس آمار با مشورت گروه آمار و اعضای هیئت علمی هر یک از رشته های توانبخشی، مشخص و تعریف شود، مباحث مورد نیاز دانشجویان در دوره های تحصیلی براورد شده و امکان خطا کاهش می یابد، هرچند جای خالی یک آماریست با تجربه در کنار گروه های تخصصی در پایان نامه را پر نمی کند.
با توجه به اینکه شرایط ارایه مقاله در ایران برای دانشجویان مقداری سخت و پیچیده است دانشجو انگیزه ای برای ارایه مقالات بیشتر را ندارد و بیشتر در پی رفع تکلیف هستند از فرا گیری علم آمار چشم پوشی می کنند که مقالات علمی رو به سمت نتایج غیر علمی سوق می دهد.
به نظر من ورود به این حیطه علمی لازم نیست و فرا گیری در حد نیاز کافیه که راه را برای کار گروهی و ورود افرادی باسواد آماری به کار رو هموار می کند که نتایج علمی تر را در پی دارد
که به اصطلاح کار رو به کار دان سپردن است.
با تشکر از مطالب و نکات مهم و کلیدی که در قسمت نوشته های سایت به اشتراک گذاشته اید.
به نظر من، از آنجایی که آنالیز آماری یکی از ارکان اصلی در هر تحقیقی است نمی توان گفت یادگیری آمار مختص دانشجویان آمار هست و دیگر دانشجویان با مشاوره گرفتن از آن ها می توانند این بخش از تحقیق خود را به آن ها واگذار کنند. این کار شبیه زمانی است که متون لاتین تخصصی یک رشته را فرد مسلط اما نا آشنا با رشته ترجمه می کند، شاید از نظر لغوی ترجمه ای صحیح ارائه دهد اما مطمئنا از نظر مفهومی ترجمه قابل فهمی نخواهد بود.
در آمار نیز نیاز هست که هر فرد حداقل با قسمتی از آمار که مرتبط با تحقیق خودش است کاملا آشنا باشد. مفهوم تست هایی که انجام می دهد را بداند و فقط به یادگیری روش انجام آن در SPSS یا دیگر نرم افزار ها تکیه نکند.
با تشکر از مطالب و نکات مهمی که به اشتراک گذاشته اید. همانطور که فرمودید آمار در پایاننامه نقش بسیار مهمی دارد در واقع ابزار اصلی برای تحلیل داده‌ها و اثبات فرضیه‌ها است. استفاده صحیح از روشهای آماری به اعتبار نتایج تحقیق کمک می‌کند و امکان تعمیم‌پذیری آنها را فراهم می‌سازد. از این رو اهمیت تسلط به آنالیز آماری اهمیت پیدا می کند. از دید من تحصیلات عالی باید به سمتی برود که هر فرد تسلط کامل و کافی روی مباحث مختلف از جمله آمار به علت اهمیتی که بیان شد، داشته باشد.
با تشکر فراوان بابت مطالب ارزشمند و کاربردی شما در ارتباط با این موضوع حائز اهمیت. متأسفانه علم آمار که در دوره های تحصیلات عالی بسیار مورد نیاز است مغفول مانده است. اگرچه واحد های درسی ای برای آن در نظر گرفته شده اما کارایی لازم را ندارند. آمار و تحلیل های آماری که نیاز به شناسایی نرم افزارهای آماری و انواع آزمون هاست به مانند یک پیش‌فرض برای مقاطع عالی باید باشد. در واقع به نظر بنده خیلی زودتر و بنیادی تر در مقطع کارشناسی و یا نهایتاً ارشد باید به آن پرداخته شود و یادگیری تا سطوح بالایی به دست آمده باشد. اینکه آمار جزء دروس اجباری در مقطع دکتری است به این معناست که طبق سیستم آموزشی موجود به حد کافی در مقطع کارشناسی ارشد حاصل نشده است که این از دانشجویی که کار پایاننامه انجام داده پذیرفته نیست. لذا اکثر دانشجویان کارای آماری خود را انجام نمی‌دهند و به یک متخصص آماری می‌سپارند یا کار آماری ضعیفی را به تنهایی انجام می‌دهند. اگر اهمیت آمار و تحلیل های آن درک شود بسیاری از پژوهش ها اعتبار بالاتری کسب خواهند کرد.